Dấu hiệu rong kinh tiền mãn kinh những ảnh hưởng và cách khắc phục

Dấu hiệu rong kinh tiền mãn kinh là vấn đề mà chị em phụ nữ không thể tránh khỏi khi bước vào tuổi 50. Tuy nhiên có một số trường hợp phụ nữ khi còn đang ở tuổi sinh sản nhưng đã có dấu hiệu rong kinh tiền mãn kinh. Điều này gây ảnh hưởng không nhỏ đến chức năng sinh sản và nhu cầu sinh lý cũng như chất lượng đời sống tình dục của nữ giới. Vậy, giải pháp nào an toàn cho phụ nữ có dấu hiệu mãn kinh sớm? Những chia sẻ của chuyên gia sản phụ khoa trong bài viết dưới đây sẽ giúp chị em hiểu rõ hơn về vấn đề này.

Tìm hiểu hiện tượng rong kinh tiền mãn kinh

Rong kinh là hiện tượng phổ biến hay gặp ở phụ nữ trong độ tuổi từ 45 tuổi trở lên. Đây là thời kỳ buồng trứng sản xuất hormone estrogen ít hơn và có xu hướng giảm dần. Cơ thể phụ nữ lúc này sẽ có những biểu hiện rối loạn về kinh nguyệt.

Với nhiều năm kinh nghiệm trong thăm khám và điều trị các bệnh lý phụ khoa, bác sĩ chuyên khoa Phụ sản cấp I Giao Thị Kim Vân, hiện đang công tác tại phòng khám Đa khoa Quốc tế Cộng Đồng cho biết:

Một chu kỳ kinh nguyệt bình thường sẽ kéo dài từ 28 đến 32 ngày, thời gian hành kinh trung bình 3 – 7 ngày, lượng máu mất đi khoảng 20- 80ml. Tuy nhiên, nếu thời gian hành kinh kéo dài trên 7 ngày và lượng máu mất đi hơn 80ml thì được gọi là rong kinh. Trên thực tế, hiện tượng này thường gặp nhất ở giai đoạn dậy thì, mới có kinh nguyệt hoặc ở phụ nữ bắt đầu bước vào giai đoạn tiền mãn kinh.

Thông thường, chị em mắc rong kinh tiền mãn kinh, các vòng kinh thường không có phóng noãn, không có hoàng thể và không chế tiết progesteron nên dẫn đến tình trạng rong kinh, chu kỳ kinh nguyệt thưa dần, hành kinh nhiều huyết, kéo dài và máu không đông.

Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài liên tục trong nhiều tháng, kèm theo một số dấu hiệu bất thường ở bộ phận sinh dục thì cũng có thể do một số bệnh lý phụ khoa gây nên như: viêm nhiễm tại tử cung và buồng trứng, u xơ tử cung, buồng trứng đa nang, ung thư cổ tử cung, ung thư nội mạc tử cung,…

Tình trạng rong kinh tiền mãn kinh nếu để kéo dài sẽ gây mất máu dẫn đến thiếu máu với các triệu chứng mệt mỏi, khó thở. Bên cạnh đó còn tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập dẫn đến viêm nhiễm sinh dục. Thậm chí, nguy hiểm hơn, rong kinh tiền mãn kinh không được điều trị sớm còn là yếu tố nguy cơ dẫn tới ung thư cổ tử cung, ung thư nội mạc tử cung,… làm ảnh hưởng tới tính mạng.

Do đó, nếu có triệu chứng rong kinh tiền mãn kinh kèm theo các dấu hiệu bất thường thì chị em nên thăm khám và có phương pháp điều trị hiệu quả, tránh ảnh hưởng xấu xảy ra.

Các nguyên nhân gây rong kinh ở phụ nữ tiền mãn kinh

Nguyên nhân gây rong kinh ở phụ nữ tiền mãn kinh phần lớn là do tuổi tác: Theo thời gian, chức năng buồng trứng suy giảm kéo theo sự mất cân bằng hormon sinh dục. Chính vì vậy, kinh nguyệt thường không phóng noãn, hoặc giai đoạn hoàng thể kém hoặc không có. Biểu hiện bằng số ngày hành kinh kéo dài hoặc xuất huyết nhiều hơn.

Tuy nhiên, rong kinh ở phụ nữ tiền mãn kinh phải loại trừ các nguyên nhân thực thể:

• Viêm nhiễm phụ khoa
• U lành tính, polyp cổ tử cung
• Các bệnh lý ung thư có thể xuất phát từ buồng trứng, cổ tử cung, niêm mạc tử cung, âm đạo.
• Các nhóm nguyên nhân ít gặp hơn là bệnh lý toàn thân hoặc các chảy máu liên quan đến mang thai.

Ngoài ra, một số yếu tố khác như căng thẳng mạn tính, tác dụng phụ của một số loại thuốc… cũng có thể gây ra rong huyết ở tuổi tiền mãn kinh.

Trong thời kỳ tiền mãn kinh, chu kỳ kinh nguyệt của người phụ nữ sẽ trải qua những thay đổi lớn, một trong số đồ là tình trạng rong huyết. Có thể bạn sẽ trải qua một vài tháng mất kinh, sau đó có một kỳ kinh dài (quá 1 tuần), hoặc máu kinh ra nhanh, ra nhiều… Những tình trạng này được gọi là rong huyết (hay rong kinh).

Ngoài bất tiện, rong huyết cũng có thể gây thiếu máu nếu bạn không có đủ sắt trong cơ thể. Điều này có thể dẫn đến tình trạng mất sức, mệt mỏi do mất máu nhiều.

Các triệu chứng bất thường đi kèm rong kinh tiền mãn kinh

Dấu hiệu rong kinh tiền mãn kinh vốn là hiện tượng sinh lý tự nhiên ở phụ nữ khi bước vào độ tuổi mãn kinh. Tuy nhiên, các chuyên gia sản phụ khoa cũng cảnh báo các chị em nên cẩn trọng với tình trạng này bởi rong kinh cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh phụ khoa nguy hiểm như: u xơ tử cung, ung thư nội mạc tử cung, ung thư cổ tử cung…

Các triệu chứng rong kinh tiền mãn kinh mà chị em có thể nhận biết là: 

• Đau bụng kinh
• Vùng kín ra nhiều khí hư có màu, mùi hôi
• Ngứa ngáy vùng kín
• Ra máu âm đạo bất thường…
• Chu kỳ bình thường nhưng thời gian hành kinh kéo dài trên 7 ngày
• Kinh nguyệt ra nhiều, phải thay băng liên tục, đặc biệt là ban đêm
• Máu kinh đông thành từng cục
• Đau bụng dưới
• Người mệt mỏi, da tái sạm, thở dốc, có hiện tượng thiếu máu

Rong kinh kéo dài có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng sinh sản khiến chị em e ngại, mất tự tin và luôn trong tình trạng mệt mỏi bởi mất máu nhiều…. Vì vậy, phụ nữ khi bị rong kinh hoặc nghi ngờ rong kinh cần đi khám để các bác sĩ tiến hành thăm khám, tìm nguyên nhân và đưa ra phương hướng điều trị kịp thời.

Tình trạng rong kinh kéo dài cũng có thể tạo điều kiện thuận lợi cho các loại tác nhân gây viêm nhiễm đường sinh dục phát triển, tăng nguy cơ ung thư cổ tử cung… do đó, khi bị rong kinh dù là độ tuổi nào thì cũng nên đi thăm khám để biết chính xác nguyên nhân, tình trạng bệnh và được can thiệp điều trị rong kinh kịp thời, hiệu quả.

Bị rong kinh tiền mãn kinh phụ nữ phải làm sao?

Khi bị rong kinh tiền mãn kinh chị em phụ nữ thường cảm thấy lo âu, mệt mỏi vì sự phiền toái của hiện tượng này, kèm theo biểu hiện mất máu khiến có thể thường xuyên uể oải, không tập trung công việc. Để khắc phục tình trạng này chị em nên chú ý các vấn đề sau:

• Thăm khám

Để có thể điều trị bệnh rong kinh hiệu quả, dứt điểm, ngay sau khi có các dấu hiệu của bệnh rong kinh, chị em cần tới ngay cơ sở y tế chuyên khoa uy tín để được bác sĩ thăm khám, tầm soát tìm ra nguyên nhân gây bệnh, từ đó có phương pháp điều trị bệnh phù hợp, hiệu quả nhất. Việc thăm khám sớm sẽ giúp chị em điều trị bệnh dễ dàng, tránh những ảnh hưởng xấu tới sức khỏe.

Trong trường hợp, tình trạng rong kinh chỉ xuất hiện trong 1 – 2 chu kỳ sau đó ổn định trở lại thì chị em không cần quá lo lắng, chỉ cần thư giãn, nghỉ ngơi hợp lý, xây dựng chế độ ăn uống điều độ, khoa học,…chu kỳ kinh nguyệt sẽ ổn định trở lại. Ngoài ra, tình trạng huyết kéo dài, huyết ra lượng ít có thể liên quan tới thai kỳ, vì thế chị em nên thử thai bằng que thử thai để có thể loại trừ nguyên nhâ này.

• Điều chỉnh nội tiết tố

Một trong những nguyên nhân thường gặp gây ra tình trạng rong kinh ở chị em phụ nữ đó là rối loạn nội tiết tố. Vì thế, nếu chị em đang băn khoăn bị rong kinh làm sao hết, chị em có thể điều chỉnh và ổn định nội tiết tố trong cơ thể.

Tuy nhiên, để biết được mình có bị rối loạn nội tiết tố hay không, bạn cần tới cơ sở y tế uy tín để được thăm khám, làm một số xét nghiệm cần thiết theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

Tại đây, chị em sẽ được bác sĩ tư vấn, đưa ra hướng giải quyết làm sao để cân bằng nội tiết tố bên trong cơ thể. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê thuốc chứa nội tiết tố Estrogen và progesterone nhằm ổn định chu kỳ kinh nguyệt, cân bằng nội tiết tố trong cơ thể, từ đó giúp chu kỳ kinh nguyệt trở lại bình thường.

• Tầm soát các bệnh lý phụ khoa

Bạn có biết, tình trạng rong kinh đôi khi còn là dấu hiệu cảnh báo của một số bệnh lý phụ khoa nguy hiểm như: viêm âm đạo, u xơ tử cung, lạc nội mạc tử cung, ung thư nội mạc tử cung,…Những bệnh phụ khoa này nếu không được chữa trị kịp thời, dứt điểm có thể gây vô sinh – hiếm muộn, thậm chí là đe dọa tới tính mạng.

Vậy nên, nếu rong kinh không phải do mất cân bằng nội tiết tố, chị em cần tầm soát các bệnh lý phụ khoa để kịp thời chữa trị. Thông thường, sau khi điều trị dứt điểm các bệnh phụ khoa này, tình trạng rong kinh sẽ nhanh chóng chấm dứt, vì thế chị em không cần quá lo lắng bị rong kinh làm sao hết.

• Kiểm tra kỹ việc dùng thuốc

Tình trạng rong kinh kéo dài cũng có thể do các loại thuốc mà chị em đang sử dụng. Các loại thuốc có thể dẫn tới tình trạng rong kinh kéo dài đó là: thuốc tránh thai khẩn cấp, thuốc điều trị bệnh suy giáp, bệnh đái tháo đường, rối loạn đông máu,…Trong trường hợp này, bạn hãy trao đổi với bác chuyên khoa để được tư vấn, có biện pháp khắc phục hiệu quả nhất.

• Tránh căng thẳng, mệt mỏi

Bị rong kinh làm sao hết là câu hỏi được nhiều chị em phụ nữ quan tâm. Trên thực tế, rong kinh do rất nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, có trường hợp chị em không hề bị rối loạn nội tiết tố, không sử dụng thuốc điều trị các bệnh lý,…nhưng vẫn bị rong kinh. Nguyên nhân được xác định ở trong những trường hợp này đó là do ảnh hưởng của tình trạng căng thẳng, mệt mỏi, stress kéo dài.

Do đó, trong thời gian hành kinh, chị em nên giữ tâm lý thoải mái, nghỉ ngơi hợp lý, tránh vận động mạnh quá khiến máu kinh ra nhiều, kéo dài, tránh để bản thân bị áp lực, căng thẳng,…

9 cách khắc phục tình trạng rong kinh tiền mãn kinh phụ nữ nên biết

Tình trạng rong kinh tiền mãn kinh bên cạnh dấu hiệu sinh lý bình thường còn là biểu hiện của các bệnh lý phụ khoa, nếu không được can thiệp và khắc phục kịp thời sẽ gây ra nhiều hệ lụy nguy hiểm.

Rong kinh dù là cơ năng vẫn có thể gây ra thiếu máu mạn tính. Tình trạng thiếu máu này cản trở sinh hoạt và lao động. Nếu kéo dài có thể rất nguy hiểm.

Nhiều phụ nữ bị rong kinh nghĩ rằng đó là hiện tượng bình thường, không gây nguy hiểm nên thường chủ quan. Tuy nhiên, rong kinh kéo dài có thể ảnh hưởng tới sức khỏe và dẫn đến những biến chứng tác động xấu tới khả năng sinh sản.

>>Xem thêm: Cách điều trị kinh nguyệt ra ít an toàn và tốt nhất [Tìm hiểu ngay]

Những biến chứng nguy hiểm của rong kinh bao gồm:

• Rong kinh khiến cơ thể bị mất máu kéo dài, dễ dẫn đến thiếu máu
• Rong kinh gây mệt mỏi, cơ thể xanh xao, khó thở, chóng mặt
• Rong kinh ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày và tâm lý phụ nữ. Ra máu nhiều và phải thay băng liên tục khiến người bị mất tự tin, cảm thấy khó chịu.
• Việc ra máu liên tục vô tình tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào âm đạo, dẫn đến viêm nhiễm. Thậm chí, vi khuẩn có thể tấn công vào âm hộ, buồng tử cung. Đây là nguyên nhân dẫn đến các bệnh lý gây vô sinh.

Ngoài ra, rong kinh do nguyên nhân thực thể còn là dấu hiệu cho thấy các bệnh liên quan đến tử cung và buồng trứng. Nếu bị rong kinh kéo dài cần đi khám càng sớm càng tốt để không gây biến chứng nguy hiểm.

Nhiều người khi bị rong kinh thường tự ý mua thuốc điều trị tại nhà. Điều này không mang lại hiệu quả cao, mà còn có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Hiện tượng rong kinh ở mỗi phụ nữ có biểu hiện khác nhau, do các nguyên nhân khác nhau. Việc điều trị bệnh và sử dụng thuốc cần dựa trên quá trình thăm khám, xác định nguyên nhân. Người bệnh cần đến các cơ sở y tế chuyên khoa để thăm khám và điều trị kịp thời.

1/ Điều trị rong kinh bằng thay đổi lối sống

Thực hiện chế độ ăn uống khoa học, hợp lý bằng cách cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng. Đặc biệt cần tăng cường bổ sung các thực phẩm giàu canxi, axit béo như vừng, óc chó, đậu nành, hạt hướng dương, dầu cá, rong biển, đậu nành, sữa, các loại rau quả họ đậu,… Nói không với các chất kích thích, thức uống có cồn, cafein. Hạn chế các thực phẩm chứa nhiều chất béo, dầu mỡ.

Thực hiện chế độ sinh hoạt, nghỉ ngơi điều độ: không nên làm việc căng thẳng. Hãy dành thời gian nghỉ ngơi, thư giãn bằng những việc mình thích như xem phim, nghe nhạc,… Trò chuyện, tâm sự với mọi người để giải tỏa căng thẳng trong lòng, tránh bực bội, khó chịu,…

Tập luyện đều đặn mỗi ngày các bài tập nhẹ nhàng, phù hợp với sức khỏe từ 30 đến 45 phút như đi bộ, bơi lội, đạp xe, thiền, yoga,…

2/ Kiểm soát căng thẳng

Kiểm soát căng thẳng là biện pháp đơn giản nhất để điều hòa quá trình sản sinh hormone trong cơ thể, nhờ đó khắc phục tình trạng kinh nguyệt không đều, rong huyết…

3/ Cải thiện chế độ ăn uống

Chế độ ăn uống đầy đủ các loại vitamin, khoáng chất… có thể giúp tăng cường sức khỏe tổng thể. Ngoài ra, bạn nên hạn chế tiêu thụ caffeine, đường tinh luyện… để phòng ngừa rong huyết ở tuổi tiền mãn kinh.

4/ Bổ sung sắt

Bổ sung sắt hàng ngày từ các loại rau lá xanh đậm, thịt đỏ hoặc bổ sung sắt từ một số loại thực phẩm chức năng… có thể giúp ngăn ngừa thiếu máu, làm dịu sự khó chịu do rong kinh kéo dài.

5/ Bổ sung tinh chất mầm đậu nành - soy isoflavones

Chiết xuất tinh chất mầm đậu nành soy isoflavones có thể giúp khắc phục các triệu chứng tiền mãn kinh như khó chịu, mệt mỏi, đau nhức cơ bắp, khô âm đạo và đặc biệt là tình trạng rong huyết ở tuổi tiền mãn kinh. Để cơ thể có thể hấp thụ soy isoflavones tốt nhất, bạn nên kết hợp bổ sung chúng với các loại lợi khuẩn đường ruột (probiotic), đặc biệt là hai chủng lợi khuẩn Lactobacillus acidophilus và Lactobacillus rhamnosus.

6/ Sử dụng liệu pháp hormone thay thế điều trị rong kinh

Một trong những giải pháp điều trị rong huyết tiền mãn kinh là sử dụng hormone thay thế. Phương pháp này sẽ nhanh chóng loại bỏ các triệu chứng tiền mãn kinh, trong đó có rong kinh rong huyết. Tuy nhiên phương pháp này gây ra những tác dụng phụ nghiêm trọng như hình thành các cục máu đông, đau bụng, buồn nôn, khó chịu, xuất huyết âm đạo bất thường,… Nguy hiểm hơn có thể gây ung thư vú, ung thư cổ tử cung,… Đặc biệt phương pháp này đòi hỏi phải được thăm khám và làm các xét nghiệm để tránh những biến chứng không mong muốn có thể xảy ra nên khá tốn kém.

7/ Sử dụng thuốc ngừa thai kết hợp dạng uống (COC)

Thuốc này có chứa estrogen và progestrogen có tác dụng ngăn chặn sự gia tăng của nội mạc tử cung, ức chế quá trình rụng trứng. Điều trị rong kinh tuổi tiền mãn kinh và rong kinh không rõ nguyên nhân cực kỳ hiệu quả. Thuốc sử dụng qua đường uống, uống 21 ngày đầu của chu kỳ kinh nguyệt, sau đó ngưng 7 ngày.

Tuy nhiên phương pháp này gây tác dụng phụ như thay đổi tâm trạng, đau nửa đầu, suy tĩnh mạch, xuất huyết bất thường, buồn nôn, đầy hơi, chuột rút, nhiễm candida âm đạo,….

8/ Thuốc kháng viêm NSAIDs

Sử dụng thuốc có tác dụng giảm co thắt và xuất huyết tử cung, giảm lượng máu bị mất. Có tác dụng điều trị rong kinh tiền mãn kinh, đồng thời điều trị đau bung kinh khá tốt.

Tuy nhiên thuốc gây ra tác dụng phụ rối loạn giấc ngủ, đau đầu, đau vùng chậu, khô âm đạo, tăng cân, táo bón, buồn nôn, tăng huyết áp,…

9/ Uống bổ sung nội tiết tố nữ estrogen có nguồn gốc thực vật

Các phương pháp điều trị rong huyết tiền mãn kinh kể trên tuy có hiệu quả nhưng đều gây ra tác dụng phụ. Hiện nay giải pháp điều trị rong kinh thời kỳ tiền mãn kinh hiệu quả được các chuyên gia khuyến cáo và nhiều chị em tin tưởng lựa chọn là sử dụng viên uống bổ sung estrogen có nguồn gốc từ thực vật vừa hiệu quả, an toàn mà không gây tác dụng phụ.

Hiện nay viên uống bổ sung nội tiết tố Menopause One – Rainbow Light USA được chiết xuất từ các thảo dược thiên nhiên lành tính như chiết suất Black Cohosh, Soy Isoflavone, Ginkgo, tảo Spiruna Nhật, đậu nành,…. có tác dụng bổ sung estrogen tự nhiên, loại bỏ các triệu chứng tiền mãn kinh, trong đó có rong kinh rong huyết. Hỗ trợ chị em cải thiện làn da, sự tươi trẻ, xinh đẹp, kéo dài thanh xuân, ngừa lão hóa để tự tin và rạng ngời hơn…. Đồng thời viên uống còn có tác dụng phòng ngừa, điều trị loãng xương hiệu quả,…

Thực hiện kiên trì đều đặn theo hướng dẫn sẽ thấy hiệu quả tuyệt vời sau 3 đến 6 tháng sử dụng. Đặc biệt Menopause One có thể sử dụng lâu dài để chăm sóc sức khỏe cho chị em nếu tuân thủ theo đúng hướng dẫn của bác sĩ.

Cách điều trị rong kinh tiền mãn kinh hiệu quả

Cách điều trị rong kinh tiền mãn kinh hiệu quả là gì? Bác sĩ Giao Thị Kim Vân cho biết: Việc điều trị rong kinh tiền mãn kinh muốn đạt hiệu quả cần dựa vào nguyên nhân, tình trạng rong kinh nhiều hay ít, kéo dài bao lâu, lượng máu kinh khi rong là bao nhiêu và tình trạng sức khỏe của người bệnh mà các bác sĩ sẽ đưa ra phương hướng điều trị thích hợp.

Hiện nay, tại phòng khám Đa khoa Quốc tế Cộng Đồng, các bác sĩ đang áp dụng điều trị rong kinh tiền mãn kinh bằng các phương pháp tiên tiến, hiệu quả như:

Trường hợp rong kinh tiền mãn kinh do rối loạn nội tiết tố: các bác sỹ sẽ có chỉ định dùng thuốc cân bằng nội tiết tố nhằm cải thiện tình trạng rối loạn nội tiết tố.

Trường hợp rong kinh tiền mãn kinh do mắc bệnh lý thì tùy thuộc vào từng bệnh lý cụ thể, các bác sỹ sẽ có chỉ định điều trị nội khoa (bằng thuốc tây y chuyên khoa) hoặc ngoại khoa (phẫu thuật) phù hợp. Bên cạnh đó, người bệnh còn được sử dụng thêm thuốc Đông y giúp cân bằng nội tiết tố, tăng sức đề kháng, bồi bổ khí huyết, điều hòa kinh nguyệt, nhanh chóng hồi phục sức khỏe.

Ngoài ra, để quá trình điều trị đạt hiệu quả cao nhất chị em cũng cần chú ý ăn uống và sinh hoạt hợp lý, điều độ, bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng để tăng cường sức đề kháng,..

Song song với việc uống thuốc tiền mãn kinh chị em nên:

Tiến hành nghỉ ngơi, làm việc điều độ. Cần có kế hoạch thư giãn sau những giờ làm việc căng thẳng để tránh stress và giúp tinh thần luôn được thư thái, cân bằng.

• Tập thể dục đều đặn mỗi ngày từ 30 đến 45 phút vừa giúp cơ thể khỏe mạnh vừa tăng cường sức khỏe, giảm bớt các triệu chứng khó chịu của giai đoạn tiền mãn kinh.
• Thực hiện chế độ ăn uống hợp lý: cân bằng đủ các chất dinh dưỡng. Tăng cường các thức ăn giàu canxi, các thực phẩm chứa nhiều axit béo như hạt hướng dương, hạt óc chó, đậu nành,…. Tránh xa các chất kích thích, hạn chế đồ uống có cồn,…

>>Xem thêm: Điều trị rong kinh tận gốc từ nguyên nhân và triệu chứng gây bệnh

Khám sức khỏe định kỳ từ 3 đến 6 tháng/lần để phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh lý về kinh nguyệt. Từ đó sớm có giải pháp khắc phục.

Trên đây là những thông tin về vấn đề rong kinh tiền mãn kinh. Hy vọng qua bài viết này, chị em sẽ nắm được các dấu  hiệu nguyên nhân của hiên tượng rong king tiền mãn kinh, đồng thời có biện pháp khắc phục hiệu quả cải thiện tốt tình trạng rong kinh, cân bằng cuộc sống và công việc.

‍